
Objawy i bóle psychiczne
Bóle ciała. Często bóle psychiczne lokalizują się w następujących obszarach: bóle głowy, bóle pleców, bóle mięśni, bóle brzucha. Bóle te mogą być okresowe lub stałe, o różnym natężeniu.
Objawy żołądkowo-jelitowe. Zaburzenia trawienia, w tym nudności, biegunka lub zaparcia, bóle brzucha oraz zespół jelita drażliwego mogą być wywołane stresem lub problemami emocjonalnymi.
Objawy kardiologiczne. Przyspieszone bicie serca, bóle w klatce piersiowej, uczucie „guli w gardle” lub trudności w oddychaniu są związane z napięciem nerwowym, chociaż zawsze należy wykluczyć przyczyny organiczne.
Zmiany w percepcji bólu. W przypadku problemów psychicznych osoba doświadcza zwiększonej wrażliwości na ból lub odczuwania bólu w różnych częściach ciała bez oczywistej fizycznej przyczyny.
Zmęczenie i osłabienie. Przewlekłe zmęczenie, brak energii oraz ogólne uczucie osłabienia towarzyszy chorobom psychicznym zarówno u dzieci, jak i dorosłych.
Typowe reakcje na stres
Fizjologiczne reakcje chorób psychicznych:
- Wydzielanie adrenaliny. W odpowiedzi na stres organizm wydziela adrenalinę i kortyzol, co prowadzi do przyspieszonego bicia serca, podwyższonego ciśnienia krwi, wzmożonego pocenia się i zwiększonego metabolizmu.
- Zmiany w trawieniu. Stres powoduje nudności, biegunkę lub zaparcia, ponieważ układ pokarmowy jest wrażliwy na stany emocjonalne.
- Napięcie mięśniowe. Częstą odpowiedzią na stres jest napięcie mięśni, szczególnie w obrębie szyi, ramion i pleców, co prowadzi do bólu i dyskomfortu.
- Bóle głowy. Napięcie i stres wywołują bóle głowy, w tym migreny.
Reakcje psychologiczne:
- Lęk i niepokój. Stres często wywołuje uczucie lęku, nerwowości i niepokoju, co prowadzi do trudności w koncentracji i bezsenności.
- Drażliwość i złość. Pacjenci stają się drażliwi lub skłonni do gniewu w warunkach stresowych, co negatywnie wpływa na relacje interpersonalne.
- Depresyjny nastrój. Długotrwały stres prowadzi do uczucia smutku, beznadziejności i depresji.
Jak unikać chorób psychicznych?
- Zarządzanie stresem. Naucz się rozpoznawać źródła stresu w swoim życiu. Opracuj strategie w celu zmniejszenia lub wyeliminowania tych stresorów.
- Techniki relaksacyjne. Ćwiczenia oddechowe, medytacja, joga i progresywna relaksacja mięśni pomagają obniżyć poziom stresu oraz jego fizjologiczne objawy.
- Regularne ćwiczenia fizyczne. Aktywność fizyczna, w tym spacery, bieganie, pływanie lub jazda na rowerze, sprzyja wydzielaniu endorfin – „hormonów szczęścia”, które poprawiają nastrój i redukują stres.
- Wsparcie emocjonalne. Rozmowy z rodziną, przyjaciółmi i współpracownikami pomagają radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi.
Czym grożą choroby spowodowane nerwami?

Chroniczne choroby fizyczne na tle nerwowym u kobiet i mężczyzn. Długotrwały stres może prowadzić do rozwoju lub zaostrzenia przewlekłych chorób, takich jak nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca typu 2 oraz niektóre rodzaje raka. Ma to związek z ciągłym podwyższeniem poziomu hormonów stresu, które mają długotrwały negatywny wpływ na organizm.
Zaburzenia psychosomatyczne. Napięcie nerwowe wywołuje lub nasila objawy chorób psychosomatycznych: zespół jelita drażliwego, egzema, łuszczyca, a także powoduje przewlekłe zmęczenie i bóle mięśni.
Zaburzenia psychiczne. Stres jest istotnym czynnikiem w rozwoju takich zaburzeń psychicznych jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne i ataki paniki. Pogarsza objawy istniejących chorób psychicznych.
System odpornościowy. Ciągły stres osłabia system odpornościowy, czyniąc organizm podatnym na infekcje i spowalniając proces zdrowienia. To prowadzi do częstych przeziębień, infekcji i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia.
Problemy z trawieniem. Stres wywołuje lub zaostrza problemy trawienne, w tym zapalenie błony śluzowej żołądka, wrzody żołądka i jelit, sprzyja rozwojowi choroby refluksowej przełyku na tle nerwowym.
Kiedy udać się do psychoterapeuty?
Długotrwałe lub nasilające się problemy psychologiczne. Jeśli lęk, depresja, obawy lub inne stany psychiczne utrzymują się przez dłuższy czas i nie poprawiają się, należy skonsultować się z lekarzem.
Zaburzenia zachowania. Pojawienie się lub nasilenie problemów z zachowaniem: agresja, izolacja, problemy z alkoholem lub narkotykami, zaburzenia jedzenia (np. objadanie się lub anoreksja) wymagają oceny i leczenia.
Myśli lub zachowania samobójcze. Jakiekolwiek myśli o samobójstwie lub zachowania samobójcze są oznaką chorób nerwowych zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.
Znaczące pogorszenie funkcjonowania. Jeśli trudności psychiczne zaczynają przeszkadzać w codziennym życiu, pracy, nauce, interakcjach rodzinnych lub społecznych, czas udać się po pomoc profesjonalną.
Traumatyczne wydarzenia. Doświadczenie traumatycznych wydarzeń: utrata bliskiej osoby, przemoc, wypadki lub katastrofy, często wymaga wsparcia psychoterapeuty w celu przetworzenia przeżyć i zapobieżenia rozwojowi zaburzeń pourazowych.
Opinia eksperta
Stan układu nerwowego i psychiki bezpośrednio określa zdrowie całego organizmu. Zdrowy układ nerwowy i psychika zapewniają prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.
Zaburzenia i choroby układu nerwowego prowokują choroby narządów wewnętrznych, określają podatność na infekcje, reakcje alergiczne, wpływają na zdolności organizmu do regeneracji i rekonwalescencji.
Lista literatury
- „Psychosomatic Medicine” James J. Strain i William C. Potts
- „The Mind-Body Prescription: Healing the Body, Healing the Pain” John E. Sarno
- „Mind Over Medicine: Scientific Proof That You Can Heal Yourself” Lissa Rankin, M.D.
- „The Relaxation Response” Herbert Benson, M.D.
- „The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma” Bessel van der Kolk, M.D.
- „Why Zebras Don't Get Ulcers: The Acclaimed Guide to Stress, Stress-Related Diseases, and Coping” Robert M. Sapolsky